Honderd jaar geleden

September 2021

Een mooie plek – Schoonoord – ging de buitenplaats heten, die rond 1700 aan het begin van het Gein nabij de Geinbrug werd aangelegd. Begin 19e eeuw werd er een fraaie Engelse landschapstuin gerealiseerd met watertjes, kronkelpaden en bosschages en natuurlijk de nog bestaande Theekoepel, die oorspronkelijk dichter bij het water heeft gestaan. Hoe het terrein er ooit uitzag, kun je nog wel enigszins zien aan wat er nog over is van de oorspronkelijke ruim 9 hectare rond het huidige huize Schoonoord. Dat op de plek van de oorspronkelijke woning in 1875 is gebouwd. De buitenplaats strekte zich uit tot ver achter het Zandpad in het toenmalige Geinbrug.

In 1936 werd begonnen met de aanleg van de oprit tot de toekomstige Hoge brug over het Amsterdam-Rijnkanaal en laat het talud nu precies over het grondgebied van Schoonoord lopen; dat werd dus het verlies van een flink stuk land. Maar al eerder ging er veel verloren. Hoe kwam dat? Ik ga met u terug in de tijd.

 *1 augustus 2021 was het honderd jaar geleden dat het voltallig bestuur van de Woningbouwvereniging “De Goede Woning” bij notaris Snel te Weesp zat, samen met drie heren, die grond in Weesperkarspel te koop hadden. Het jaar daarvoor was de woningbouwvereniging opgericht met als doel woningen te gaan bouwen voor arbeiders die op de nog niet zolang bestaande fabrieken in het dorp werkten. De heren Altes, koopman te Amsterdam, goed voor 1 hectare en 66 aren; van Wespel, een schipper uit Weesperkarspel, in het bezit van 2 aren en 55 centiaren en Kruyswijk, koopman uit dezelfde plaats, met 1 are en 6 centiaren, wilden hun grond gezamenlijk voor 25.170 Gulden wel verkopen.

In het bijzijn van notaris Snel zetten ook van den Broek, gemeenteveldwachter, Berkhof, grondwerker, Vermeulen, fabrieksbaas, Kuijl, werkman, Spaans, timmerman, Hilders, fabrieksarbeider en de Vries, bootwerker, zijnde het bestuur van De Goede Woning, hun handtekening onder het koopcontract.

 Volgens deze overeenkomst is de woningbouwvereniging verplicht de kosten voor afsluiting van het gekochte en het graven van sloten te dragen. Terecht wees een van de buren, de familie van Vegten, hierop, toen de Goede Woning voorstelde om bij vervanging van een hek op de perceelgrens de kosten te delen. Niet, dus want hier was de eigenaar, de woningbouwvereniging voor verantwoordelijk.

Alles was geregeld; er kon gebouwd worden aan de Geinbrug. Maar ja, het beloofde overheidsgeld kwam maar niet en het bestuur voelde zich genoodzaakt de Minister van Arbeid te schrijven. Men wees erop dat het terrein braak lag en dat dat groot renteverlies opleverde. Maar ook dat de woningnood in Weesperkarspel hoog was: er woonde zelfs een gezin in een paardenstal en gedwongen samenwoning bij familie kwam veel voor. Het benodigde voorschot kwam er en men ging aan de slag. In 1922 kwamen de eerste woningen gereed aan wat de Burgemeester Bletzstraat ging heten.

De grootste verkoper, E. Altes, moet welhaast familie zijn geweest van de toenmalige bewoner van Schoonoord: W.A. Altes. En zo kromp het landgoed met zo’n anderhalve hectare in. Mij is niet bekend waarom men wilde verkopen, geldgebrek wellicht? Nu ligt er al bijna honderd jaar een markante straat waarin veel Driemonders zijn opgegroeid.

Tjark Keijzer

*Genoemde gegevens zijn afkomstig uit de koopakte van 1 augustus 1921