Eiken en reigers
Januari 2020
“Met safraan en gember zijn ze heerlijk en hun vet helpt goed tegen de jicht.” Dit kan graaf Floris de V hebben gezegd tijdens een adellijk maal in het Muiderslot, eind 13e eeuw. Die ochtend had hij met zijn ridders en valkeniers gejaagd in het Bindelmerebroec niet ver van het kasteel. Een tiental reigers waren er gevangen en lagen nu door de koks bereid, op de lange, eiken tafels. Dit Bindelmeerbroec was een moerassig gebied tussen het Gein, de Gaasp en het Bindelmere – nu Bijlmermeer geheten.
Graaf Floris was zuinig op dat gebied. Met moeite had hij het losgekregen van de heren van Amstel, leenmannen van de bisschop van Utrecht: de vijand van de Hollandse graaf Floris. En met name in “dat bussce daer die reygers inne broed” golden strenge regels tegen houtkap en stroperij. Reigers golden als een adellijke lekkernij!
Voor het laatst in 1417 komt dit bos ter sprake. Daarna zou het door een geweldige orkaan verwoest zijn. Sommige geleerden zeggen dat dit niet klopt, maar dat de verdergaande ontginning van het gebied de bomen heeft doen verdwijnen. Maar als je nu vanaf de Lange Stammerdijk het Gaaspermolenpad ingaat, kom je al snel bij een groot bord waarop o.a. staat dat bij de aanleg van het Diemerbos (1993-1997) veel bewaard gebleven stronken van eikenbomen uit de grond naar boven kwamen. Deze zouden tijdens de St Elizabethsvloed van 1421, ( die niet alleen de Biesbosch vormde), plat zijn gegaan, weggezakt en onder latere veenvorming bedolven zijn. Zo, afgesloten van zuurstof, zijn de stukken eik goed geconserveerd.
Nu liggen de stronken overal in het bos langs de paden en ook in de plas die achter de molen is aangelegd. Ze zijn van grote ouderdom. Want duizenden jaren geleden lag op het grondgebied van Weesperkarspel/Driemond een reusachtig moerasbos dat grensde aan het toenmalige Flevomeer (ook wel Almere genoemd); een binnenzee kleiner dan de latere, door stormen ontstane Zuiderzee.
Dat de reigers een belangrijke rol speelden in de geschiedenis van ons dorp kun je natuurlijk al zien aan het wapen van Weesperkarspel waarop er twee staan afgebeeld. Ook lag aan het vroegere Zandpad, nu de Provinciale weg, de buitenplaats Reijgersbroeck, ongeveer op de plek waar nu de Reijgershof ligt op nr. 30 en nabij de bushalte Reigersbroeck. De buitenplaats bestaat niet meer en is waarschijnlijk begin 20e eeuw afgebroken. Wel is bekend dat deze in 1785 door de Pruisen en de buren… is geplunderd.
Op het voormalige grondgebied ontstonden na de annexatie door Amsterdam, nieuwe wijken, waaronder Reigersbos. En zo is toch iets van onze oude geschiedenis bewaard gebleven.
Tjark Keijzer
