1 juni 2014

375 jaar

"Wil je de nieuwe polder eens zien?" 
"Graag!" samen wandelden ze langs de Amstel naar de Omval en knuffelend onder een oude wilg vereeuwigde Rembrandt hen in 1645 terwijl ze uitkeken over het drooggelegde Diemermeer.
In 1629 had Amsterdam dit meer, later Watergraafsmeer genoemd, drooggemalen als ook drie jaar daarvoor de Bijlmermeer. Door oorlogen tussen Polen en Zweden stokte de graaninvoer uit het Oostzeegebied en zag de stad uit naar nieuwe landbouwgrond.

Het Amsterdam van de gouden eeuw dreef ook steeds meer handel over water met het Duitse achterland. Eerst ging deze langs een omweg via Leiden en Gouda of over de Zuiderzee naar Muiden en zo de Vecht op. Door gevaarlijke zandbanken en het dichtslibben van de Muider haven kwam er behoefte aan een betere verbinding naar de Vecht en vandaar naar Utrecht en verder naar de Rijn.  Daarbij kwam nog dat Weesp graag met Amsterdam verbonden wilde zijn. De stad was namelijk voor Schiedam het overnam, de belangrijkste branders (brandewijn/jenever) plaats van het land.

Er moest dus een vaarweg komen tussen Amstel en Vecht. Dat ging relatief gemakkelijk want er lagen immers de ringvaarten van de twee nieuwe polders. Ook waren er de natuurlijke riviertjes Gaasp, die een deel van de Bijlmerringvaart uitmaakt en Smalweesp, dat in de Vecht uitmond. Alleen ter hoogte van Diemen moest er daadwerkelijk een kanaal gegraven worden.

Dat alles was in 1639 gereed - 375 jaar geleden dus - en was over deze 11 kilometer lange  "Weespertrekvaart"  de vaarweg naar Duitsland: de Keulsevaart, bekort. Dit had ook tot gevolg dat er een zandweg naar Weesp werd aangelegd, mede om het paard van de trekschuit een pad te geven. Het grootste deel heet nu Provinciale Weg maar wij kennen het Zandpad nog.

In de 20e eeuw was de Weespertrekvaart nog een belangrijke route voor de industrie met aan de uiteinden een chocoladefabriek: In Weesp van Houten en Blooker en natuurlijk ook onze Weesperkarspelse fabrieken: De Gaasp, Sluis, Otten en de Ammoniakfabriek. Nu is daar weinig van over en gaat er voornamelijk pleziervaart over het water. Die kan genieten van het mooiste stuk van de Weespertrekvaart: Onze Driemondse Gaasp!

Tjark Keijzer